Wiadomo, że niemieckie urzędy skarbowe z roku na rok coraz wnikliwiej przyglądają się deklarowanym kosztom podatkowym i zgodnie z literą prawa odrzucają je, jeżeli nie są wiarygodnie udokumentowane. I choć nie wszyscy pracujący w Niemczech mają obowiązek rozliczenia się z niemieckim fiskusem, wiele osób zrobi to, licząc, że przynajmniej część zapłaconego podatku zostanie im zwrócona. Na co jednak zwrócić uwagę, by opracowanie zeznania podatkowego nie wiązało się z niespodziankami wynikającymi z nieuwzględnienia kosztów ujętych w zeznaniu? O tym poniżej.

Spore koszty wynikają z prowadzenia podwójnego gospodarstwa.

Szumnie zapowiadany przez euroentuzjastów przepływ pracowników między krajami jest obecnie naszą rzeczywistością. Głównym nurtem jest oczywiście migracja za pracą ze wschodu na zachód. Obecnie nie można już aspektu wjazdu za pracą rozpatrywać lokalnie (z punktu widzenia Śląska czy Polski), ale ogólnie – europejsko. W Niemczech pracuje coraz więcej osób z krajów południowych takich jak Bułgaria czy Rumunia. W związku z olbrzymimi odległościami między miejscem zamieszkania a miejscem pracy bardzo istotny staje się koszt prowadzenia podwójnego gospodarstwa domowego, uwzględniany w zeznaniu podatkowym.

W tym miejscu powinniśmy odstąpić od niepotrzebnych wywodów i skupić się na konkretnych korzyściach płynących w ujęciu wspomnianych kosztów w naszym rozliczeniu.

Ujęcie prowadzenie podwójnego gospodarstwa domowego może mieć miejsce, jeżeli:

1. Pierwsze miejsce zamieszkania podatnika powiązane jest ściśle z jego tzw. centrum interesów życiowych (Lebensmittelpunkt).
2. Drugie „lokum” konieczne jest ze względu na dużą odległość między miejscem zamieszkania a miejscem pracy.
3. Podatnik ponosi koszty związane z prowadzeniem obu gospodarstw domowych.

Jako centrum interesów życiowych należy rozumieć wszelkie powiązania rodzinne, tzn. ognisko domowe, ale również aktywność społeczną. Mówiąc ogólnej, powinniśmy udowodnić, dlaczego nasze pierwsze miejsce zamieszkania jest konieczne ze względu na nasze funkcjonowanie. Czynnikami sprzyjającymi, by uznano miejsce zamieszkania za centrum interesów życiowych są: mieszkanie z najbliższą rodziną (żoną i dziećmi) lub prowadzenie gospodarstwa domowego z narzeczoną lub partnerką, lub prowadzenie gospodarstwa domowego ze spokrewnioną osobą starszą lub niepełnosprawną, nad którą sprawujemy opiekę. Aby można było uznać, że centrum interesów życiowych jest w danym miejscu, każdy z wymienionych podpunktów powinien zostać poparty odpowiednimi dokumentami, a także w dwu ostatnich przypadkach stosownie uzasadniony. O podwójnym gospodarstwie można mówić w momencie, gdy ze względu na dużą odległość między miejscem zatrudnienia a naszym mieszkaniem jesteśmy zmuszeni wynająć dodatkowe lokum. W innym przypadku nie byłoby możliwości podjęcia pracy i codziennych dojazdów. W rozliczeniu roku podatkowego 2014 dobrze jest wykazać, że prócz rachunków z tytułu prowadzenia drugiego gospodarstwa posiadamy także koszty związane z pierwszym lokum. Co ważne, należy pamiętać, że jako koszty podatkowe możemy uwzględnić tylko koszty związane z prowadzeniem drugiego mieszkania (gospodarstwa domowego).

Jak skutecznie udokumentować ponoszone koszty

Już na początku niniejszego tekstu ustaliliśmy, że ujęte w zeznaniu podatkowym odliczenia są coraz częściej wnikliwie weryfikowane przez urzędy. Jakie dokumenty zatem powinniśmy przedstawić?

Wydatki związane z podróżami do rodziny w Polsce (pierwszego miejsca zamieszkania) powinny być potwierdzone następującymi dokumentami:

1.  Wszelkimi zaświadczeniami związanymi z posiadanym pojazdem, którego podatnik używał do podróży między jednym a drugim miejscem zamieszkania. Zazwyczaj będą to:

• kserokopia dowodu rejestracyjnego lub/i kopia polisy ubezpieczeniowej pojazdu
• rachunki z napraw lub przeglądów pojazdu, z których wynika liczba przejechanych kilometrów
• rachunki za paliwo (najlepiej w oryginale) oraz rozpisane odpowiednie zestawienie dojazdów (daty podróży i liczba przejechanych kilometrów)
• wiarygodny dokument potwierdzający stan licznika na początku i na końcu roku podatkowego.

2.  Wszelkimi zaświadczeniami dokumentującymi podróże innymi środkami lokomocji:

• oryginały biletów, na których widnieje: imię i nazwisko, data przejazdu oraz koszt biletu lub zaświadczenia firmy przewozowej o przewożeniu danej osoby, jak w przypadku biletów z uwzględnieniem imienia i nazwiska, dat podróży oraz związanych z tym kosztów.

W zależności od sytuacji, jako potwierdzenie kosztów dojazdu mogą oczywiście zaistnieć jeszcze inne dokumenty. Dobierając je, należy skupić się przede wszystkim na ich wiarygodności.Koszty podróży między pierwszym i drugim miejscem zamieszkania to tylko część kosztów, które ponosi podatnik w przypadku prowadzenia podwójnego gospodarstwa domowego. Równie dużym wydatkiem ponoszonym w tym przypadku jest koszt wynajmu mieszkania. Koszty odpowiedniego zakwaterowania mogą zostać ujęte w zeznaniu podatkowym. Tu jednak także muszą być spełnione odpowiednie warunki:

• „drugie” mieszkanie nie powinno przekraczać powierzchni 60 m kw.
• wysokość czynszu nie powinna znacząco przekraczać przyjętych opłat w danym regionie.

W sytuacji gdy wielkość mieszkania i/lub jego czynsz odbiegają od uznawanych przez urząd finansowy norm, jako koszt podatkowy może zostać uznana tylko część poniesionych z tytułu prowadzenia drugiego gospodarstwa kosztów.Ponieważ, jak powiedziano wcześniej, niemieckie urzędy skarbowe dokładnie sprawdzają zasadność uwzględnienia kosztu podwójnego gospodarstwa w zeznaniu podatkowym, dobrze jest skonsultować swój przypadek, ponieważ każdy podatnik jest w troszkę innej sytuacji i każdy potrafi wykazać się innymi dokumentami.